Кама таңнары
-13 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
Мәгариф
6 февраль 2020, 12:35

ҖАНЫ БЕЛӘН ФИЗИК

Физика укытучысы белән мәктәптә укыганда ук ачык­тан-ачык сөйләшәсем килә иде. Ничек кенә тырышсам да, физиканы аңламадым мин. Шуңадырмы, физика укыту­чыларын Аллаһыдай күрдем. Николо-Березовка мәктәбендә Бөтенрусия конкурсларында призлы урыннар алучы укучы­лар тәрбияләүче физика укыту­чысы Әлфисә Мәгъсүмованың эшләвен белгәч, мин, ниһаять, хыялымны чынга ашырдым һәм бөтен кызыксындырган сорау­ларымны аңа бирдем.

- Әлфисә Абдулловна, төгәл фәннәр белән балачактан ук кызыксынды­гызмы? Физика фәненә юлыгыз нин­ди булды? Нишләп бу һөнәрне сайла­дыгыз?
- Физика, математика кебек төгәл фәннәрне балачактан ук яраттым мин. Әтием дә физика укытучысы иде. Кызганычка каршы, ул бик иртә китте арабыздан, мин ул чакта икен­че сыйныфта гына укый идем. Әмма сыйныф җитәкчем физика укытучы­сы Әдһәм Хәсәнов булды. Бик шәп укытучы иде ул. Физика укытучысы булачагымны ул мәктәптә укыган­да ук әйтте. Мин карышмадым да, мәктәптә үк үземне укытучы итеп күрдем. Мәктәптән соң ук матема­тика укыта башладым.
Укучылар бик яхшы кабул итте үземне. Сигезенче сыйныфныкылар иде алар, безнең яшь арасы да ике генә ел иде. Туган авылым Воядыда укыттым. Авыл балалары бик тыйна­клар бит ул, алар белән эшләү җиңел булды. Укытучылар да мактап тор­ды үземне. Шуңа илһамланып, мин БДПИга укырга кердем.
Бүгенгә 40 ел педагогик стажым бар. Шуның 21 елы Николо-Березов­ка мәктәбендә үтте. Укытучы бул­ганыма беркайчан да үкенмәдем.
- Белүемчә, укучыларыгыз олимпи­адаларда яхшы нәтиҗәләргә ирешә һәм БДИда югары баллар җыя.
- Гыйнвар аенда Уфада физика бу­енча олимпиаданың Бөтенрусия эта­бы үтте. Укучым Дмитрий Мәҗитов шунда призлы урын алды. Анда ре­спублика районнары һәм шәһәрләреннән 230 бала катнашты. Дима яшендәгеләр - 43 кеше. Һәм безнең Дмитрий тугызынчы урынны алды, ә призлы урыннар анда – 12. Биремнәр бик катлаулы булды. Узган елда сигезенче сыйныфта укучым Ринат Шәрипов Бөтенрусия Гагарин олимпиадасының муниципаль эта­бында җиңеп чыкты. Ел саен «Физи­ка буенча Башкортстан Кубогы» ре­спублика турнирында катнашабыз. Районда беренче этапта без - икенче, икенче этапта беренче булдык. Алда тагын ике этап. Районда кубокны берничә тапкыр алдык инде. Ә 2017 елда республика этабында дүртенче урын алдык.
- БДИны укучыларыгыз ничек тап­шыра?
- Яхшы бирәләр. 60 баллдан да кал­ганнары юк. 2017 елда укучым Мак­сим физика буенча 92 балл җыйды. Хәзер ул Уфа нефть университетын­да укый.
- Мәктәптә физика дәресләрен кы­скартулары ачуыгызга тимиме, ни өчен төгәл фәннәрне санга сукмый­лар?
- Соңгы ел­ларда мәктәпне тәмамлаучыларыбыз аз, мәсәлән, 2019 елда 11 генә кеше булды, шуларның икесе генә физика буен­ча БДИ тапшырды. Фи­зиканы сайлаучылар күп булган елларда бездә про­фильле сыйныфлар оеш­тырдылар, аларда фи­зиканы атнасына биш сәгать укыттым.
- Физиканы популярлаштыру өлкәсендә эшләргә Сезне нәрсә этәрә? Табигый, төгәл фәннәр нәрсәсе белән сокландыра Сезне? Физикада Сезнең өчен нәрсә иң кызыклысы һәм ма­туры?
- Мин төгәл максат белән эшлим: балаларны физика буенча мисал­лар чишәргә генә түгел, ә алган белемнәрен тормышта кулланыр­га өйрәтергә дә тырышам. Физика – бик кызыклы фән ул, укучыларга аеруча лаборатор эшләр, тәҗрибәләр үткәрү ошый.
- Белем бирү ысуллары һәм караш­ларында нәрсәләр үзгәртергә теләр идегез?
- Физика дәресләренә килгәндә, яңа әсбаплар кирәк. Без әлегә кадәр иске, совет заманыннан калганнары белән эшлибез. Кызганычка каршы, әсбаплар хәзер кыйммәтле. Мәсәлән, сыйныфка 10 прибор кирәк, ә бер­се аның 10 мең сум тора. Кабинетта интерактив такта бар ул, анимаци­он тәҗрибәләр куеп була, ләкин шу­лай да балаларга чын тәҗрибәләр күрсәтәсе килә.
- Балаларны теге яки бу фән белән ничек кызыксындырып була?
- Мәсәлән, бала дәрестә телефон то­тып утыра. «Ә син дөньяның теләсә кайсы почмагындагы кеше белән нәрсә аркасында сөйләшә алуыңны беләсеңме? – дим мин. – Физика дәресендә без шуны өйрәнәчәкбез».
Балаларның сораула­ры күп була, ә мин болай дип җаваплыйм: «Боларның барысын да өйрәнәчәкбез. Әмма физиканы башыннан укырга кирәк, югыйсә соңыннан аңламаячаксыз».
- Нинди уку көне Сезнең өчен уңышлы була?
- Балаларның барысы да өйгә бирелгән эшләрне әзерләп килсә, дәрескә әзер булсалар, мин шуннан канәгать.
- Икелеләр куясызмы?
- Икеле куярга яратмыйм. Берен­че тапкырга журналга куймыйм, үземнең дәфтәремә куям. Икенче тапкырда җавабы өчен баллны бергә киметәм.
Читайте нас: